11.124 ชั่วโมงช้อปปิ้งคนโสด ย้อนมองจุดเริ่มแรก ความโหฬาร ผลปรากฏว่า จากการเปลี่ยนแปลงแวดวงช็อปปิ้งออนไลน์
วันที่ 11 พ.ย. 2564 เดอะสเตรตส์ไทมส์ แถลงการณ์ว่า ในมาเลเซีย นักช้อปเริ่มชินกับการรอคอยการลดราคาออนไลน์ครั้งใหญ่อย่างวันที่ 7 กรกฎาคม (7.7) 9 กันยายน (9.9) หรือ 12 ธันวาคม (12.12)
หรือแม้กระทั้งใน “วันคนโสด” 11 พ.ย. ซึ่งเป็นจุดเริ่มแรกของโปรโมชั่นวันเลขคู่ทั้งหลายทั้งผอง
ในประเทศจีน นิสิตมหาวิทยาลัยที่ยังไม่มีคู่จะฉลองวันนี้ โดยขนานนามว่าเป็น “วันต้านวาเลนไทน์” ก่อนที่จะร้านขายปลีกออนไลน์อย่าง “อาลีบาบา” จะหยิบเอาวันสำหรับเหล่าคนโสดนี้มาเผยแพร่ให้มีชื่อเสียงในฐานะ “เทศกาลช้อปปิ้งออนไลน์”
เวลานี้เทศกาลช้อปปิ้งดังที่กล่าวมาข้างต้นปรับปรุงจนมีนามแฝงว่า 11.11 รวมทั้งถูกใช้อย่างกว้างขวางเพื่อให้เหมาะสมกับความต้องการของชาวมาเลเซีย ตัวอย่างเช่นการสตรีมเนื้อหารวมทั้งเกมแบบสด เพื่อรองรับความสนุกสนานรวมทั้งนำความสุขมาสู่ผู้ซื้อ ที่นอกจากไปจากแนวทางการขายเชิงธุรกรรม
ย้อนกลับไปในปี 2555 เมื่อแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ Lazada (ลาซาด้า) ได้เข้าถึงมาเลเซีย การซื้อของออนไลน์เพียงอย่างเดียวนั้นเกิดเรื่องแปลกใหม่สำหรับที่นั่น วิสาหกิจขนาดกึ่งกลางรวมทั้งขนาดย่อม (SMEs) รวมทั้งแบรนด์ต่างๆยังคงรอบคอบในหัวข้อนี้ เหมือนกับผู้ซื้อชาวมาเลเซีย
แม้ว่าจะไม่ค่อยมีใครรู้จักนัก แม้กระนั้นลาซาด้าได้เปิดตัวแนวทางการขาย 11.11 คราวแรกในปี 2556 โดยได้รับแรงดลใจจากเทศกาลช้อปปิ้งออนไลน์ที่ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามของจีน โดยเรียกว่าสัปดาห์ปฏิวัติออนไลน์ (Online Revolution Week) จนกระทั่งเปลี่ยนเป็นที่นิยม
11.11 เอฟเฟกต์
11.11 เป็นวันที่ยอดจำหน่ายในอีคอมเมิร์ซสูงที่สุดในรอบปี มีการยกระดับอุตสาหกรรมสู่มาตรฐานรวมทั้งมาตรฐานใหม่ทุกปี
ปี 2563 ลาซาด้าทำลายสถิติเทศกาลช้อปปิ้ง 11.11 โดยมีผู้ใช้มากยิ่งกว่า 40 ล้านคนรวมทั้งคนขาย 400,000 รายที่เข้าร่วมในการขายวันเดียวทั่วทั้งยังภูมิภาค คนขายกว่า 8,000 ราย ซึ่งโดยมากเป็น SMEs ทำเงินได้มากกว่า 10,000 เหรียญสหรัฐ (41,600 ริงกิต) ภายในช่วงระยะเวลา 24 ชั่วโมง
11.11 ได้เปลี่ยนเป็นงานสำคัญสำหรับคนขายออนไลน์มากไม่น้อยเลยทีเดียวรวมทั้งผู้ที่ประสบความสำเร็จใช้เวลาเกือบหกเดือนในการเตรียมความพร้อมล่วงหน้าสำหรับวันชี้ชะตา พวกเขาใช้เวลานี้เพื่อหาออร์เดอร์ จ้างพรีเซนเตอร์ รวมทั้งสร้างการเข้าชมสำหรับหน้าออนไลน์ของตัวเอง เพื่อนำไปสู่แนวทางการขายครั้งใหญ่ที่สุดแห่งปี
สำหรับบางบุคคล เทศกาลช้อปปิ้งวันเดียวนี้ คือตอนที่พวกเขาสามารถเก็บยอดจำหน่ายได้มากที่สุดในรอบปี รวมทั้งยังเป็นจังหวะที่จะทำให้ทุกสายตาในประเทศมองเห็นธุรกิจของพวกเขา เพราะว่าเมื่อจำนวนการใช้แรงงานบนลาซาด้าถึงจุดสูงสุด แบรนด์ต่างๆจะได้พบกับลูกค้ากลุ่มใหม่ รวมทั้งแนวทางการขายในวัน 11.11 อาจส่งผลให้ผู้ซื้อที่ซื้อครั้งเดียวเปลี่ยนเป็นลูกค้าที่กลับมาซื้อซ้ำตลอดทั้งปี
ทั้งผองนี้คือผลกระทบที่ 11.11 มีต่อธุรกิจ
ข้างใน 24 ชั่วโมง แบรนด์หรือผลิตภัณฑ์บางทีอาจเปลี่ยนเป็นที่นิยม ทำให้คนขายออนไลน์สามารถขยายกิจการของตัวเองได้อย่างรวดเร็วในเลวข้ามคืน
หนึ่งในคนขายของในลาซาด้า เปิดเผยว่า “ก่อนหน้าที่ผ่านมาพวกเราเป็นร้านขายของบนเฟซบุ๊ก แม้กระนั้นกับลาซาด้า พวกเราสังเกตว่าพวกเราสามารถเข้าถึงผู้คนได้มากขึ้น เพราะเป็นแพลตฟอร์มที่ปลอดภัยกว่า เพราะว่ามีการคุ้มครองผู้ซื้อ ความจริง ยอดจำหน่ายของพวกเราเพิ่มขึ้น 800% ในปีแรกที่พวกเรามีส่วนร่วมในการขาย 11.11”
11.11 เกิดเรื่องธุรกิจสิ่งเดียวหรือไม่ ?
เอบีซีนิวส์ ตอบง่ายๆว่า “ไม่” นอกจากการช้อปปิ้งแล้ว ยังมีการจัดงานกิจกรรมทางด้านวัฒนธรรมในคืนวันที่ 11 พ.ย.อีกด้วย
แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซหลายแห่งจัดงานกาล่าสุดงดงาม เคยมีศิลปินดังอย่าง “เทย์เลอร์ สวิฟต์” รวมทั้ง “ฟาร์เรลล์ วิลเลียมส์” ร่วมงานในปีก่อนๆด้วย อีกทั้งตัวรายการยังได้ออกอากาศทางทีวีดาวเทียมระหว่างชาติ รวมทั้งแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งออนไลน์ ซึ่งเย้ายวนใจผู้ชมหลายพันล้านคน
ปี 2563 “เคหน เพอร์รี” ศิลปินดังอีกคน ได้ส่งคลิปไปที่งานกาล่าดินเนอร์ในจีนเพื่อฉลองวันคนโสด
ด้วยส่วนลดรวมทั้งโปรโมชันจากเหล่าเซเลปมากมาย ทำให้วันคนโสดมิได้มีไว้สำหรับผู้ซื้อคนจีนเพียงแค่นั้น ในที่สุดแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซในเครืออาลีบาบายังได้นำวันคนโสด มาสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วย ซึ่งรวมถึงไทยรวมทั้งประเทศสิงคโปร์
เพราะอะไรนักช้อปคนจีนถึงมาก
สำหรับนักช้อปหลายคน การใช้จ่ายตามแรงผลักดันที่นำโดยวัฒนธรรมบริโภคนิยม เป็นสิ่งที่ไม่บางทีอาจยับยั้งได้ นักช้อปคนจีนบางบุคคลถึงกับล้อเลียนด้วยมุก “ตัดมือ” เพื่อหยุดพวกเขาจากการซื้อ
“หยาง เจี้ยงหลัน” นักจิตวิทยา เตือนว่าผู้ซื้อบางทีอาจกำลังทุกข์ทรมานแสนสาหัสจากความเปลี่ยนไปจากปกติในการซื้อที่คาดคั้นซึ่งมีสาเหตุมาจากอารมณ์ด้านลบ
หยางยังกล่าวถึงผลกระทบจาก “ความประพฤติปฏิบัติการซื้อของอย่างคุ้มดีคุ้มร้าย” ว่า หนุ่มสาวบางทีอาจใช้วันคนโสดเพื่อบรรเทาแรงกดดันในชีวิต
“การช้อปปิ้งอย่างคุ้มดีคุ้มร้าย บางทีอาจเป็นแนวทางบรรเทาความตึงเครียดรวมทั้งให้รางวัลตนเอง”
แม้กระนั้น คุณเชื่อว่าวันคนโสดจะยังคงเป็นงานทางวัฒนธรรมรวมทั้งธุรกิจในระยะยาว
ปีนี้เศรษฐกิจจีนชะลอตัว
ซีเอ็นเอ็น บิสซิเนส แถลงการณ์ว่า หากแม้ 11.11 จะสร้างรายได้นับหมื่นล้านเหรียญสหรัฐให้กับอาลีบาบา แม้กระนั้นดูท่าปีนี้บริษัทจะออกจะรอบคอบการใช้จ่ายมากยิ่งกว่าปีก่อนๆจากภาวะเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้น ท่ามกลางภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัว รวมทั้งการบังคับใช้กฎระเบียบที่เอาจริงเอาจัง
อาลีบาบารวมทั้ง JD.com บางทีอาจทำสถิติยอดจำหน่ายใหม่ในปีนี้เหมือนเคย นักวิเคราะห์จาก Citi คาดเดาว่าจำนวนผลิตภัณฑ์รวม (GMV) ของอาลีบาบาจะสูงถึง 578,000 ล้านหยวน หรือราว 90,000 ล้านดอลลาร์ ในตอน 124 ชั่วโมงแรกของพฤศจิกายน หรือเพิ่มขึ้น 15% เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา
แม้กระนั้นอัตราการเจริญเติบโตนั้นคาดว่าจะช้ากว่าปีให้หลังมากมาย เพราะว่าปีที่ผ่านมาอาลีบาบาโพสต์เพิ่มขึ้นถึง 26% นักวิเคราะห์ของ Citi ยังคาดเดาว่าการเติบโตของ GMV ของ JD.com สำหรับตอนการซื้อผลิตภัณฑ์ จะลดเหลือ 22-26% น้อยกว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งอยู่ที่ 33%
นักวิเคราะห์ของ Citi เขียนในรายงานปัจจุบันว่า แคมเปญต่างๆยังเกื้อหนุนแนวทางการขายได้ ผู้ซื้อมีความต้องการที่แข่งขันเข้มแข็ง หากแม้พกเขาจะมีความระมัดระวังจากผลกระทบด้านเศรษฐกิจ
เศรษฐกิจของจีนเติบโตในอัตราที่ช้าที่สุดในรอบปี เพราะปัญหาเรื่องพลังงาน การหยุดชะงักของการขนส่ง รวมทั้งวิกฤตด้านอสังหาฯที่ทวีความร้ายแรงขึ้น ก่อให้เกิดผลกระทบต่อประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นชั้นสองของโลก
ในเวลาเดียวกัน อัตราเงินเฟ้อของจีนก็เพิ่มขึ้น ส่งผลต่อผลกำไรรวมทั้งกำลังซื้อของผู้ซื้อ รวมถึงในกรณีที่ต้นทุนผลิตภัณฑ์ที่ออกจากโรงงานในจีน พุ่งขึ้นอีกเป็นประวัติการณ์เมื่อเดือนที่ผ่านมา
เมื่อเดือนตุลาคม ดรรชนีราคาผู้ผลิตของจีนพุ่งขึ้น 13.5% เมื่อเทียบกับตอนเดียวกันของปีที่ผ่านมา แม้กระนั้น มีสัญญาณบอกว่าต้นทุนที่สูงขึ้นนั้นกำลังลดลง
ส่วนดรรชนีราคาผู้ซื้อของจีนเพิ่มขึ้น 1.5% จากตอนเดียวกันของปีที่ผ่านมา หรือเพิ่มเป็นสองเท่าของเดือนที่แล้วหน้า รวมทั้งเป็นอัตราการเพิ่มขึ้นที่เร็วที่สุดนับตั้งแต่เดือนกันยายนปีที่ผ่านมา
11.11 ก่อเรื่องมลภาวะ
รอยเตอร์ส แถลงการณ์ว่า ถึงเวลาจบงานช้อปปิ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก หากแม้อาลีบาบาจะเริ่มเทศกาล 11.11 ไปแล้ว รวมทั้งต้องการให้เทศกาลครั้งนี้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แม้กระนั้นมหกรรมนี้ไม่ตรงกันกับจุดมุ่งหมายด้านสิ่งแวดล้อมของทางการจีนมากขึ้นเรื่อยๆหากอาลีบาบาตั้งใจจริงกับความยั่งยืนและมั่นคง การไม่มีความสนใจการบริโภคที่มากเหลือเกิน จะมีผลให้เกิดปัญหามากยิ่งกว่าการจัดการปัญหา
จากกระแสการช้อปอย่างยิ่งใหญ่ที่เกิดขึ้น เป็นผลงานที่น่าประทับใจ ซึ่งเกี่ยวโยงกับคนงานหลายล้านคนภายในการจัดการบรรจุภัณฑ์หลายพันล้านชิ้น หน่วยงานด้านลอจิสติกส์ของอาลีบาบาระดมเรือบิน 3,000 ลำระหว่างงานปีที่แล้วเพื่อขนส่งผลิตภัณฑ์ รวมทั้งปีนี้ได้พรีสต็อกผลิตภัณฑ์จากต่างแดนไปแล้วกว่า 300 ล้านชิ้น จำนวนดังที่กล่าวมาข้างต้นมีต้นทุนด้านสิ่งแวดล้อม แม้ว่าจะมองน้อย
กรีนพีซเคยประมาณการว่า การขนส่งข้าวของในวันคนโสด เมื่อปี 2559 สร้างก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ จำนวน 52,400 ตัน รายงานปัจจุบันเมื่อปี 2562 คาดเดาว่าจำนวนอุปกรณ์บรรจุภัณฑ์ที่ใช้โดยอีคอมเมิร์ซรวมทั้งภาคการจัดส่งจะเพิ่มขึ้นมากยิ่งกว่าสี่เท่าเป็น 41.3 ล้านตัน จากปี 2561 ถึงปี 2568
ในส่วนของอาลีบาบามีแผนที่จะลดการปลดปล่อยคาร์บอนที่เกี่ยวโยงกับการสั่งซื้อลง 30% ในปีนี้ แม้ว่าจะไม่มีการเปิดเผยจำนวนที่แท้จริงก็ตาม โดยกระบวนการลดการปลดปล่อยคาร์บอนบางทีอาจเป็นบริการรีไซเคิล หรือการตั้งศูนย์ข้อมูลที่ใช้พลังงานหมุนเวียน หรือแม้กระทั้งอัลกอริทึมที่จับคู่ผลิตภัณฑ์กับพัสดุที่มีขนาดสมควรเพื่อลดขยะ
นอกเหนือจากนี้ บริษัทยังเสนอบัตรกำนัลมูลค่า 100 ล้านหยวน (15,600,000 เหรียญสหรัฐ) สำหรับแบรนด์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ด้วย
หัวข้อนี้นับว่าเป็นเรื่องที่น่าปลื้ม ยิ่งในตอนที่มีการสัมมนา COP26 ที่เมืองกลาสโกว์ของสก็อตต์แลนด์ ซึ่งประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ได้วางเป้าให้จีนลดการใช้คาร์บอนในปี 2603
วันคนโสด ยังอยู่ได้ยืนยาวกว่าจุดมุ่งหมายเดิมที่ตั้งไว้เพียงกลไกทางการตลาด และไม่ได้มีความสลักสำคัญกับการคลังในทุกวันนี้ เพราะว่าธุรกรรมที่เกิดขึ้นในปีที่ผ่านมาคิดเป็นเพียง 6% ของผลรวมงบประมาณอาลีบาบา
